![Ontploffingen, hacks of brandstichting: NCTV neemt dreiging Russische sabotage in Nederland ‘heel serieus’ Ontploffingen, hacks of brandstichting: NCTV neemt dreiging Russische sabotage in Nederland ‘heel serieus’](https://afbeelding.dvhn.nl/dvhn/binnenland/ih69r-B886293039Z.1_20240526083407_000GCM2T0DNT.1-0.jpg/alternates/LANDSCAPE_1920/B886293039Z.1_20240526083407_000%2BGCM2T0DNT.1-0.jpg)
Terrorismebestrijder NCTV neemt de dreiging van sabotage door Rusland serieus en werkt met veiligheidsdiensten en politie samen om signalen van ondermijnende operaties in Nederland tijdig op te pikken.
Dat zegt de NCTV tegen De Telegraaf . Aanleiding is de reeks van bewezen of vermoede sabotage door ontploffingen, brandstichting, ontsporingen of hacks in andere Europese landen.
Bouwvakkers deden bij Karlsruhe een halve meter onder de grond een griezelige vondst. Tijdens onderhoud aan een hoogspanningsmast vonden ze een explosief van honderden grammen springstof met ontsteker en oude Joegoslavische handgranaten. Netjes verpakt in kunststof, hooguit anderhalf jaar geleden aan de grond toevertrouwd.
De explosieven zijn al in november ontdekt maar de vondst werd vrijdag pas bekend. De bodemschat past namelijk naadloos in een reeks andere meldingen. Dat een paar honderd meter verder een NAVO-pijplijn voor kerosine ligt, doet alle alarmbellen rinkelen. Inmiddels is er een indrukwekkende lijst signalen dat de Russische geheime dienst in heel Europa voorbereidingen treft voor sabotage.
NCTV neemt dreiging ’heel serieus’
Kan dat ook in Nederland? Ja, zegt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) na vragen van De Telegraaf . De NCTV zegt dat Rusland ,,verschillende hybride activiteiten inzet tegen Nederland en onze bondgenoten. Het gaat dan onder andere om spionage en pre-positionering voor sabotage van vitale infrastructuur en digitale aanvallen. De NCTV neemt deze dreiging heel serieus en werkt met alle ministeries, de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de politie samen om signalen op te halen waar zich dergelijke dreigingen kunnen voordoen.”
Nederland zet stevig in op het voorkomen van dit soort dreigingen, aldus de terrorismebestrijder. ,,Het kabinet heeft hiertoe een breed instrumentarium tot zijn beschikking en zet hiermee in op het verhogen van de weerbaarheid tegen hybride en andere statelijke dreigingen.”
Oorlog in Oekraïne
Duitse veiligheidsautoriteiten waarschuwen al langer dat Rusland niet alleen via cyber aanvallen uitvoert op het Westen. Explosies, brandstichting, ontsporingen en andere fysieke sabotage zijn ook deel van de hybride oorlogvoering in Europa. „We moeten ervan uitgaan dat Moskou de komende weken en maanden het volledige scala aan hybride oorlogsvoering tegen ons zal gebruiken”, zegt een constitutionele beschermingsfunctionaris tegen de Süddeutsche Zeitung die bericht over de explosievenvondst, „inclusief sabotagedaden. De oorlog in Oekraïne is hier al lang geleden gearriveerd.”
De lijst incidenten wordt steeds langer. In Zuid-Duitsland werden twee mannen gearresteerd met de verdenking dat ze plannen smeedden om een militaire basis te saboteren. Ze hadden behalve de Duitse ook de Russische nationaliteit. Polen heeft minstens één netwerk van agenten ontwricht dat is opgezet voor verkenning en sabotage van het spoorwegnet van het land. Ook in Groot-Brittannië staan twee mannen terecht na een brand in een opslagplek waar hulpgoederen voor Oekraïne liggen. Ook bij hen is het sterke vermoeden dat ze voor Rusland werken.
Mysterieuze treinontsporingen
In Zweden ligt een aantal mysterieuze ontsporingen van treinen onder de loep. Vermoedelijk gaat het om sabotage. In Tsjechië vermoeden veiligheidsdiensten dat Rusland heeft geprobeerd om met een hack het seinsysteem van de spoorwegen lam te leggen. In Estland was het een aanval op auto’s van journalisten en de minister van Binnenlandse Zaken die het land opschudde. Volgens de veiligheidsdienst zaten de Russen erachter. En in Litouwen heeft Moskou georganiseerde criminele netwerken gebruikt om fysieke aanvallen op Russische oppositiefiguren te organiseren. In Estland ziet de overheid Russische pogingen om burgers te ronselen om zich tegen de eigen regering te keren.
Door de golf van echte of vermeende sabotagepogingen kijken veiligheidsdiensten ook scherper naar eerdere branden of ontploffingen die zijn afgedaan als een ongeluk. Zit er toch opzet achter? Die vraag dringt zich bijvoorbeeld op bij een ontploffing in een munitiefabriek van BAE Systems in Wales, die ook granaten aan Oekraïne levert. De Financial Times noemt ook de casus van een Tsjechisch wapendepot dat in 2014 is verwoest. Ook daar lag munitie bestemd voor Oekraïne, dat in 204 te maken kreeg met de Russische annexatie van de Krim. Pas later vonden onderzoekers bewijs dat Russische saboteurs erachter zaten.
Nederlandse internetkabels kwetsbaar
De militaire inlichtingendienst MIVD stelt in het jaarverslag dat met name op zee Nederlandse internetkabels, gasleidingen en windmolenparken kwetsbaar zijn voor sabotage. ’Rusland brengt deze infrastructuur heimelijk in kaart en onderneemt activiteiten die duiden op spionage en voorbereidingshandelingen voor verstoring en sabotage’, schrijft de dienst. Zo werd een Russisch schip onderschept dat een verkenning uitvoerde voor sabotage aan zeekabels.
Sabotage op land van vitale infrastructuur, zoals drinkwater- en energievoorziening, is ’voorstelbaar, zolang dergelijke aanslagen heimelijk kunnen worden uitgevoerd. Het kan voor Rusland nuttig zijn om fysieke verstoring en sabotage voor te bereiden.’
De NAVO gaf donderdag een verklaring uit waarin zij haar diepe bezorgdheid uitspreekt over de toenemende „kwaadaardige activiteiten op geallieerd grondgebied” door Rusland, daarbij verwijzend naar wat volgens haar een ’intensiverende campagne’ was in het hele Euro-Atlantische gebied.